WOB-verzoek schept duidelijkheid: weren uitsupporters door Fortuna gebeurde op dringend advies FC Groningen

Op donderdag 20 december werd bekendgemaakt dat er geen FC Groningen-supporters welkom waren in het stadion van Fortuna Sittard, waar FC Groningen op zaterdag 22 december een wedstrijd speelde tegen de Limburgers. Vanuit de hele supporterswereld werd boos gereageerd op het radicale besluit. Boosheid kwam vooral voort uit het feit dat de besluitvorming in de media niet of nauwelijks werd onderbouwd, en wanneer dit wel gebeurde ontstonden er verschillende verhalen die allemaal hun eigen leven begonnen te leiden. Het indienen van een WOB-verzoek (wet openbaarheid bestuur) biedt uitkomst: wat was de aanleiding om over te gaan op dergelijke maatregelen?

NB: de Gemeente Sittard-Geleen heeft alle namen in de documenten gecensureerd. 

De carrousel komt op gang als een betrokkene van de driehoek in Groningen op maandag 17 december om 16:41 een mail stuurt richting Limburg:

“Ik zou je graag met spoed spreken over de aanstaande wedstrijd van Fortuna tegen FC Groningen zaterdag, ik hoor graag of ik bij jou aan het juiste adres ben. Vanuit Groningen weten we dat er erg veel harde kern supporters gaan afreizen naar Sittard, zeker 150 man, waarbij het gevoel overheerst dat dit niet goed gaat komen. De wedstrijd leeft al een tijd maar nu worden de signalen serieus dat het spannend zal worden.

Een uur later, om 17:49, stelt een betrokkene bij Sittard de andere betrokkenen op de hoogte van dit signaal:

“(…) Daar komt bij dat [NAAM] bij ons aan de alarmbel heeft getrokken. Kennelijk staat er iets bijzonders te gebeuren rond Fortuna – FC Groningen, aanstaande zaterdagavond.” 

Twee dagen later, op woensdag 19 december om 10:29 heerst er nog veel twijfel over de kern van de dreiging, zo valt te lezen uit een mail van een betrokkene bij Sittard: 

“(…) Er gonst van alles en het gonst consistent, maar wie nou precies wat van plan is weten we niet. Het enige iets concretere signaal is dat Groningen-supporters bij een nederlaag van hun FC het speelveld willen bestormen. Voor de rest is het koffiedik (kijken, red.).”

Uit de brief blijkt verder dat in Groningen die woensdag al met het idee speelde om überhaupt alle supporters thuis te laten, in Groningen was men al in overleg met de achterban over een eventuele omzetting naar verplichte buscombi. Dit zou betekenen dat supporters niet met de auto naar Sittard konden afreizen, waardoor de stroom beter te controleren zou zijn. In Sittard is men het in eerste instantie eens met deze buscombi als maatregel, zo valt te lezen in die zelfde mail:

“(…) Wat wij hopen is dat de buscombi ertoe leidt dat een aantal supporters afhaakt (…) het credo is nu: ‘hoe minder hoe liever’”

De mail wordt afgesloten met de opmerking dat met communiceren via de media de clubs willen proberen om de “goedwillende supporters” tot het inzicht te brengen dat het beter is om thuis te blijven.

Later die woensdag, om 16:47, lijken de partijen in Sittard te concluderen dat een buscombi als maatregel nog niet toereikend is. Dit concluderen zij op basis van signalen van FC Groningen, zo valt te lezen:

“(...) Zij (Betrokken partijen Groningen, red.) kunnen de veiligheid van het eigen personeel en de goedwillende meereizende supporters niet garanderen. Voor [NAAM] is dit een situatie die zij niet eerder hebben meegemaakt en waarbij zij aangeven dat dit hun boven de pet groet. [NAAM] geeft expliciet aan dat het hun (Betrokken partijen Groningen, red.) zou helpen als de burgemeester van Sittard-Geleen zou besluiten geen uitsupporters toe te staan in het stadion”

Een aantal factoren liggen aan de angst van FC Groningen ten grondslag, zo valt te lezen in een mail van een betrokkene van FC Groningen op woensdag om 14:46. Genoemd als aanleiding wordt bijvoorbeeld het feit dat binnen anderhalf uur alle autokaarten voor de wedstrijd waren verkocht, iets wat opmerkelijk is bij FC Groningen. Volgens de mail hadden 100 tot 150 leden van de harde kern zo’n autokaart bemachtigd, en waren er ook 40 tot 60 leden van de Ultras Cruoninga met een autokaart. Ook was een deel van de leden van de harde kern die een kaart gekocht had de laatste jaren niet meer mee geweest met uitwedstrijden en was er contact geweest tussen de harde kern van FC Groningen en de harde kern van Fortuna Sittard. Uit dit contact zou blijken dat er werd gezinspeeld op een confrontatie, waarbij volgens de mail de harde kern van Fortuna Sittard ook gesteund zou worden door supporters van clubs uit Duitsland en/of België. Buiten deze confrontatie werd er vermoed dat er een grote hoeveelheid vuurwerk zou meegaan naar Sittard. De leden van de harde kern staan volgens de mail bij FC Groningen bekend als ‘probleemsupporters die een confrontatie met andere supportersgroepen en/of de politie niet uit de weg gaan’. 

Al het bovenstaande komt niet volledig overeen met het verhaal van FC Groningen, die in haar verklaring vooral de nadruk legt op het feit dat de beslissing van de kant van de Gemeente Sittard-Geleen komt. Zo meldt algemeen directeur Hans Nijland in het officiële persbericht van FC Groningen naar aanleiding van het verbod dat FC Groningen zich heeft neer te leggen bij de beslissing van de burgemeester. Het expliciete vragen van Groningse kant om een totaal verbod bij deze zelfde burgemeester, waar de Gemeente Sittard-Geleen akkoord was met een buscombi, onderschrijft dat Groningen meer vingers in de pap had bij het besluit dan het zelf doet voorkomen. Dit blijkt uit alle correspondentie, waar meerdere malen wordt benadrukt dat de club niet kan instaan voor de veiligheid van haar eigen supporters en personeel, zelfs wanneer er wordt gekozen voor een buscombi. Voor de publicatie is FC Groningen gevraagd om een reactie, maar het wenste niet uitgebreid te reageren op de bovenstaande interpretatie. De club wil benadrukken dat de genoemde feiten uit de documenten overeenkomen met de waarheid. 

Op donderdag 20 december wordt het uiteindelijke besluit genomen: FC Groningen-supporters zijn niet welkom in Sittard. In de media die avond trekken bijna alle partijen hun handen ervan af als het gaat om wie het definitieve besluit heeft genomen. Uit de interne correspondentie valt dit echter wel op te maken: het is de burgemeester van Sittard-Geleen die de knoop doorhakt, zo valt op te maken uit de mail. Wel wordt hieraan toegevoegd dat alle partijen het er mee eens waren dat uitsupporters geweerd moesten worden en dat de burgemeester het “nu eenmaal moest besluiten”. Gezien de ernst van de situatie en de geruchten was dit ook het enige logische besluit, uiteindelijk gemaakt door de burgemeester van Sittard-Geleen op advies van FC Groningen.

Uiteindelijk wordt op vrijdag 21 december, een dag voor de wedstrijd, een noodverordening opgesteld door burgemeester Cox van de gemeente Sittard-Geleen. Hierin wordt het risicoprofiel nog eens opgesomd, en toegevoegd dat ook Hans Nijland, de algemeen directeur van FC Groningen, heeft aangegeven niet te kunnen instaan voor de veiligheid van zijn personeel en bezoekers. In de noodverordening staat ook beschreven dat iedere FC Groningen-supporter die zich op 21, 22 of 23 december in Sittard schuldig maakt aan een verstoring openbare orde of dreiging hiertoe uit de gemeente kan worden gezet, behalve als deze supporter woonachtig is in de gemeente. Ook mogen FC Groningen-supporters die niet in bezit zijn van een wedstrijdticket of in het bezit zijn van “een voorwerp dat kan worden gebruikt als wapen” toegang tot de gemeente worden geweigerd. De wedstrijd Fortuna Sittard – FC Groningen eindigde in 0-0, er zijn geen grote incidenten bekend.

Noot van redactie: de aanvankelijke titel van dit stuk was "WOB-verzoek schept duidelijkheid: weren uitsupporters door Fortuna gebeurde na expliciet aandringen FC Groningen", dit is veranderd in "WOB-verzoek schept duidelijkheid: weren uitsupporters door Fortuna gebeurde op dringend advies FC Groningen" omdat dit de lading beter dekt. Ook stond in de aanvankelijke tekst dat de mails van een betrokkene bij FC Groningen/Fortuna Sittard waren, dit is voor de duidelijkheid veranderd in “betrokkene (van de lokale driehoek) Groningen/Sittard”. Kennelijk was niet helemaal duidelijk dat dit inderdaad niet per sé om een medewerker van de clubs FC Groningen en/of Fortuna Sittard ging.