Moet kunnen!
Vorige week verscheen een boek van de, aan de universiteit van Amsterdam verbonden, literaire wetenschapper Herman Pleij over de mentaliteitsgeschiedenis van de Nederlander. Treffende titel van het boek is “Moet kunnen”, omdat dit volgens Pleij het best de geaardheid van de Nederlander omschrijft. Hij pleitte er zelfs voor om in het vaderlandse wapen “je maintiendrai” te vervangen door “moet kunnen”. Zo wordt recht gedaan aan wat ons volk bezielt om met de nodige berusting allerlei heil en onheil tegemoet te treden. De aardbevingen in Groningen door een op begrotingsevenwicht beluste minister: moet kunnen! Compromissen en consensus zijn de drijvende krachten van hoe wij een land besturen, een provincie leiden, het bewind over een gemeente voeren en een bijvoorbeeld ook voetbalclub runnen. Laten we het vooral lekker eens zijn/worden/blijven. Zelfs als je zo een paar weken al met kromme tenen de verrichtingen van je cluppie volgt.
Gevolg daarvan is dat er vaak geen hoogdravende aspiraties geformuleerd worden, omdat je daar bij de niet-ambitieuze meerderheid de handen niet voor op elkaar krijgt. Aangezien hoge bomen dan ook nog over het algemeen veel wind vangen en die bovendien vaak zelf tot die meerderheid behoren, blijven ook bestuurders over het algemeen vlak in hun ambities.
Verantwoordelijken van dat soort binnen voetbalclubs komen dan tot uitspraken over ‘handhaven’, ‘aanvallend voetbal spelen’, ‘het publiek vermaken’, ‘het goede gevoel vasthouden’ of vanuit een wat ongemakkelijke positie: “met elkaar hard blijven werken, er samen achter gaan staan en geloof houden in verbetering”. Vaag, nietszeggend en niet meetbaar. Je vult er zo een nieuwsbrief vol mee. Synoniemen daarvan geuit door technisch verantwoordelijken of spelers, worden gebruikt om eigenlijk te zeggen dat ze op hun plek willen blijven zitten/staan. Vervolgens liever zelf het moment kiezen om bij belangstelling van een ‘betere’ partij het welkome hazenpad te kiezen.
Daartegenover staan de werkelijke leiders die duidelijk zijn over wat ze met de groep willen bereiken en tevens vanaf dag 1 de zweep erover leggen. Als Louis zegt dat ie voor een halve finale plaats gaat, dan zegt ie dat vooraf en zijn er binnen de groep geen discussies meer nodig over welke kant het op moet. Praatjes vullen dan geen gaatjes, maar worden gebruikt om duidelijk te maken hoe we dit gaan bereiken.
Aan de andere zijde staan dan de journalisten, recensenten, commentatoren, tv-pipo’s en ja inderdaad, ook columnisten die als beste stuurlui op de tribune de goedwillende én wegduikende clubprofessionals met welbespraakte galgenhumor bestrijden. Overigens naar goed Nederlands gebruik, ook niet rechtstreeks in een één op één gesprek, omdat ook het journaille in een face-to-face vaak vriendelijk en beminnelijk de ondervraagde partij quasi-kritisch bejegent. Je hebt ze
immers in je vak hard nodig. Alleen als het slachtoffer de hielen heeft gelicht, komt het werkelijke gif in de kritiek terug. Met de camera’s prominent gericht op de ijdeltuiterige tv-persoonljkheden vergezeld door oud-voetballers op zoek naar zakcentjes, is afzeiken de overtreffende trap op hun krantencollega’s die achter de laptop plaatsgenomen hebben. En zo bevindt ook uw columnschrijver zich continu op het slappe koord van egostrelende directheid, oudhollandse schouderklopperij of de cultureel bijgebrachte weg daar tussenin.
Met de FC is het voor ondergetekende andere koek. Zou ze persoonlijk wel naar een (beker)kampioenschap willen schreeuwen omdat ik als seizoenkaarthouder en met groen-wit hart, niet alleen de ratio of beoogd carrièrepad kan laten spreken. Kritiek op ambitieloze aspiraties, veranderde speelwijzen, wedstrijdinstelling, catenaccio-tactieken en andere nieuwe vondsten van de technische staf, komen voort uit het verlangen om met trots de ploeg de ererondes te zien lopen. In den lande rondrijden met je groen-witte vaantje onder de autospiegel en benijd willen worden om erbij te horen. Evenals anderen die op dit forum ijverig commentaar geven op de laatste ontwikkelingen binnen de club, zoek ik al schreeuwend mijn weg om bij te dragen aan de rit op de ranglijst omhoog.
Verwend door de reeks eind vorig seizoen, lijkt er eigenlijk weinig voor nodig om de juiste richting weer te vinden. Wij volharden dus. Kritisch zijn is een mooi goed in dit land, maar dat hoeft niet altijd overdreven direct, negatief en uitgebreid te zijn. Voor de komende wedstrijd in de Euroborg tegen NAC, waarvoor ik weer met goed gemoed richting Euroborg reis, wil ik me nu eens beperken. Technische staf en spelers mogen het op hun manier doen.
Ik kijk naar de tegenstander en zeg alleen: MOET KUNNEN!